زبان شناسی و تحلیل گفتمان اخبار: رویکردی عملیاتی

Authors

حسن بشیر

abstract

مفهوم «گفتمان» در دو دهۀ اخیر به شدت مورد استفاده قرار گرفته است. اگرچه در این زمینه تعریف توافق شده ای وجود ندارد، به کارگیری آن، به ویژه به معنای یک فکر، اندیشه، سیاست، پاردایم و مانند آن که از ویژگی ایدئولوژیک و هژمونیک برخوردار باشد، در همۀ حوزه های علمی فراگیر شده است. روش های تحلیل گفتمان نیز اگرچه متعدد نیستند و از یک رویکرد کلان روش های کیفی برخوردارند، به دلیل اینکه درصددند گفتمان ها را تحلیل کنند، اهمیت بسزایی یافته اند و هدف اصلی آن ها کشف ناگفته های پنهان ورای نوشتارها و گفتارهاست.    نقش زبان و زبان شناسی، قدرت و سیاست، جامعه شناسی و روان شناسی در این روش تحلیلی اهمیت بسزایی دارد. یکی از مهم ترین روش های تحلیل گفتمان، تحلیل پیام های رسانه ای به شیوۀ کیفی با توجه به متن و بافت های خلق متن است. اخبار در این زمینه از مهم ترین پیام های حامل بارهای معنایی زبانی، سیاسی، ایدئولوژیک و اجتماعی محسوب می شوند. به همین دلیل تحلیل گفتمانی اخبار چه از منظر زبان شناسی و چه از منظر اجتماعی و سیاسی برای کشف معانی آشکار و پنهان آن ها اهمیت فراوانی یافته است. در این نوشته درصددیم یکی از کتاب های مهم این حوزه به قلم دکتر فردوس آقاگل زاده و دکتر رضا خیرآبادی را بررسی و ارزیابی کنیم و نیز برای غنی سازی بحث به «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» (پدام) اشاره ای داشته باشیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زبان شناسی و تحلیل گفتمان

این مقاله شرایط پیدایش تحلیل گفتمان در زبان شناسی را بررسی می کند، یعنی در رشته ای که در چارچوب ساخت گرایی شکل گرفته و همواره دستور زبان را بر کلمه و متن مقدم داشته است. سختی و بی انعطافی میراث زبان شناسی ساخت گرا و نارسائیهای آشکار آن در پرداختن به روابط متن با فرهنگ و سوبژکتیویته، با مراجعه به نظریه های پساساخت گرا و فمینیستی و پویشهای تأمل گری و نوشوندگی بی وقفة آنها تا حدّی قابل جبران است. د...

full text

سبک¬شناسی انتقادی رویکردی نوین در بررسی سبک بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی

امروزه، سبک­شناسی فارسی به وضعیت رکودی- پژوهش­های منفردی که اغلب سبک را جدا از بافت موقعیتی متن بررسی می کنند- دچار شده که خروج از آن ضروری است. راه حلی که در این مقاله پیشنهاد می شود، معرفی شاخه­های جدید سبک­شناسی و بازیابی ابزارهای مناسبی جهت تجزیه و تحلیل متون فارسی است. به منظور برداشتن یکی از گام­های نخست در این زمینه، مقالة حاضر به معرفی سبک شناسی انتقادی می­پردازد و در معرفی این شاخه از ...

full text

سبک شناسی انتقادی رویکردی نوین در بررسی سبک بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی

امروزه، سبک­شناسی فارسی به وضعیت رکودی- پژوهش­های منفردی که اغلب سبک را جدا از بافت موقعیتی متن بررسی می کنند- دچار شده که خروج از آن ضروری است. راه حلی که در این مقاله پیشنهاد می شود، معرفی شاخه­های جدید سبک­شناسی و بازیابی ابزارهای مناسبی جهت تجزیه و تحلیل متون فارسی است. به منظور برداشتن یکی از گام­های نخست در این زمینه، مقاله حاضر به معرفی سبک شناسی انتقادی می­پردازد و در معرفی این شاخه از ...

full text

روش شناسی تحقیق کیفی در پرستاری: تحلیل گفتمان

مقدمه: یکی از روش‌های نوظهور کیفی در روش‌شناسی پژوهش، روش تحلیل گفتمان است. این روش یکی از روش‌های غیر واکنشی و غیر مداخله‏ای می‌باشد که به دنبال تحلیل و مشاهده و بررسی اسناد و متون از قبل ثبت و ضبط شده است. هدف از انجام مطالعه حاضر، تبیین روش تحلیل گفتمان و کاربرد آن در پرستاری بود. روش‌: از طریق جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی متنوع و متعدد مانند Ovid، Medline، Google Scholar، ProQuest، ScienceD...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات

جلد ۳، شماره ۷، صفحات ۱۰۷-۱۳۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023